احساس حقارت و خودکم بینی در کودکان و نوجوانان
دلایل عمده‌ای برای ایجاد این حس وجود دارد که عبارتند از:
1- توقعات بیش از حد والدین و اطرافیان از کودک یا نوجوان. مثلاً همه والدین توقع دارند که فرزندشان بهترین نمره را در امتحانات بگیرد و یا در مسابقات برنده شود.
2- مقایسه کردن و انتظارات بیش از حد دیگران از فرد و یا خود فرد از خودش. مثلاً فرد انتظار دارد همیشه بهترین باشد ولی هیچ‌گاه نمی‌تواند3- شکست‌های پی در پی، ندادن حق تصمیم‌گیری به فرزند. معمولاً فردی که دچار احساس حقارت است نسبت به انتقاد حساسیت زیاد دارد و واکنش صریح و سریع نشان می‌دهد. به طور مثال اگر دانش‌آموزی مسئله‌ای را غلط و اشتباه حل کند به‌طور غیرمنطقی می‌خواهد ثابت کند که حل مسئله صحیح است.
همچنین چنین افرادی از کوچک‌ترین حرکات، اشارات، خنده‌ها و در گوشی حرف زدن‌های دیگران می‌رنجند و مضطرب می‌شوند و همیشه منزوی و گوشه‌‌گیر هستند و از چاپلوسی دیگران نسبت به خود احساس لذت می‌کنند. چنین فردی دیگران را تحقیر می‌نماید و اشتباهاتشان را بزرگ نشان می‌دهد.
برای رفع این حالت باید:
1- از مقایسه کردن و سرزنش کردن کودکان بپرهیزید.
2- توانائی‌ها و استعدادهای او را بیان کرده و نشان دهید.
3- فرزند را به کسب مهارت‌های مناسب با توانائی‌اش تشویق نمایید.
4- چون فردی که دچار خودکم‌بینی است اعتماد به نفس و عزت نفس پایین دارد، باید برای رفع این مشکل بکوشید.
5- زمانی که فرزندتان در مسابقه یا امتحانی شکست می‌خورد او را سرزنش و تحقیر نکنید. به این موقعیت دست یابد و در نتیجه احساس بی‌کفایتی و حقارت می‌کند.
6- مسئولیت‌های در حد توانش به او بدهید و وقتی در انجام مسئولیت موفق بود، تشویقش کنید.
7- روابط اجتماعی او را گسترده کرده و او را تشویق نمایید در فعالیت‌های گروهی، ورزشی و هنری شرکت نماید.
